CV-ketels en hoe je kunt rekenen aan kansen.

Vorige week ging onze CV-ketel stuk. Dat wil zeggen: hij deed niets meer. Aangezien onze CV-ketel wel vaker kuren heeft gehad en de documentatie vrij goed is, wist ik vrij snel wat de oorzaak moest zijn. De branderautomaat was stuk. 

De branderautomaat is eigenlijk het brein van de CV-ketel. Aan de hand van de warmtevraag bepaalt hij of de brander aan moet. Nadat meneer de beschermkap van de branderautomaat had gehaald, werd al snel duidelijk wat het probleem was. Een condensator stond bol en was hoogstwaarschijnlijk stuk. Daarmee waren er drie scenario’s.

• De condensator vervangen. Dat kostte ongeveer 10 euro, aangezien je het onderdeel niet uit China konden halen. Dat duurde te lang. Bovendien moesten we dan hopen dat alle andere componenten het nog deden. 
• Een installateur bellen. Aangezien we vrijdag om 15:00 achter het probleem kwamen, zou dat het weekendtarief gaan kosten. Bovendien moesten we dan hopen dat er onderdelen waren. Mogelijk was de ketel pas maandag gerepareerd. Het onderdeel zou (ruim) 200 euro kosten, en daarbij zo’n 125-250 euro arbeidsloon. 
• Zelf het onderdeel bestellen. Het voordeel hiervan was dat meneer nog vrijdagmiddag een gereviseerde branderautomaat kon bestellen, waarna het op dezelfde dag verstuurd werd. Daarmee zou de CV-ketel het zaterdag weer doen. De kosten hiervan waren 67 euro. Nadeel was dat meneer niet 100% zeker wist of het (alleen) de branderautomaat was. Mogelijkerwijs was de ketel dus langer stuk.

De eerste scenario viel al snel af, want huize Spekvet is niet voldoende geëquipeerd om condensatoren te vervangen en daarna printplaten goed door te meten. Bovendien duurde het te lang. Daarmee waren de andere twee scenario’s over. Wat te kiezen? 

Tijd voor het rekenen aan kansen.

Dit is het moment dat we gaan rekenen. Er is immers een kans om kosten te besparen, maar er is een (kleine) onzekerheid of dat gaat lukken. Om de kans goed in beeld te krijgen, moeten we de waarde van de kans en de kosten van zekerheid in kaart brengen. Don’t worry, we hebben niet een business case van 4 pagina’s gemaakt. 😉 Maar we hebben wel wat argumenten benoemd:

Waarom zelf bestellen:

• Het was waarschijnlijk de snelste methode om weer warm water te krijgen;
• De goedkoopste methode om weer warmte te krijgen;
• Dingen zelf oplossen geeft een goed gevoel. 

Waarom een installateur bellen:

• Zekerheid op een goede afloop.

Dat laatste argument valt uit te werken. De zekerheid bestond uit dat de installateur 100% zeker de oplossing zou geven. Zelf doen gaf 90-95% zekerheid. Daarbij was de onzekerheid of er niet meer onderdelen kapot waren gegaan. Die zekerheid zou ook een monteur pas geven als het nieuwe onderdeel geïnstalleerd was. 

Daarmee kunnen we een calculatie maken. Deze berekening is wel vereenvoudigd, om het overzichtelijk te houden. We hebben geen uurloon of waarde van warm water meegenomen. Eerst een kostenoverzicht van beide scenario’s: 

• Scenario 1: zelf doen (90% succesrate).
  • onderdelen: €67. 
  • arbeid: meneer is 2 uur bezig
• Scenario 2: monteur repareert ketel (100% succesrate).
  • Onderdelen: €220
  • Arbeid: €125-250

Er was 10% kans dat scenario 1 niet werkte, en dat we alsnog €350 aan een installateur moest overmaken. Dat is veel geld. Maar als je in het groot gaat denken, valt dat wel mee:

• Doe dit 10 keer en je had €670 uitgegeven. Een keer zou deze oplossing niet voldoen, en hadden we alsnog ±€350 moeten uitgeven. Dat maakt een totaal van €1020.
• Alternatief was 10 keer 350 euro uitgeven, wat een totaal van 3500 euro maakt.

Kortom: wanneer je de kans meeweegt, is het veel goedkoper om het risico te lopen.

Een monteur is in dit geval een verzekering tot succes. Dat heeft een kostprijs, namelijk (3500-1020)/10 = €248 per keer. Daarmee zou de verzekering bijna 4x zo duur zijn als de reparatie zelf. 

Wat was dan de waarde van deze kans? Aangezien dit probleem zelf oplossen waarschijnlijk (90%) succesvol zou zijn, en de monteur €350 kostte, was deze kans (90%*€350) €315 waard. Een stuk hoger dan de €67 die het daadwerkelijk kostte. In dit geval was het zelfs nog voordelig geweest om zelf het nieuwe onderdeel (ter waarde van €200) te installeren, mocht er geen gereviseerd exemplaar beschikbaar zijn.

Hoe kun je zelf omgaan met kansen.

Dit voorbeeld is een technisch probleem, en niet voor iedereen geschikt. Het hangt ook af van het probleem: als de brander van de CV-ketel kapot was, had meneer meteen een monteur gebeld. Elke beslissing die je maakt is daarmee een uniek geval, waarbij je zelf kunt rekenen vanuit jouw eigen vaardigheden. Waar de ene persoon iets mogelijkerwijs zelf kan repareren, bestaat die mogelijkheid bij anderen niet. 

De kunst is om kansen te zien en er gebruik van te maken. Er zijn een aantal variabelen waar je rekening mee kunt houden, en hoe je leert om kansen te zien en te waarderen:

• Hoe groot is de kans op succes? Wees hier zo realistisch mogelijk.
  
• Zijn er verborgen kosten? Denk aan een tijdsinvestering die je zelf moet doen, of een sub-optimaal eindresultaat. Je kunt een schade aan een auto bijvoorbeeld goedkoop (laten) repareren, maar de restwaarde is wellicht lager en wellicht zijn de kosten daarna hoger omdat de auto minder betrouwbaar is. 
• Is er extra schade als het niet lukt? Denk in dit geval aan reparaties die duurder worden omdat je meer kapot hebt gemaakt. Maar ook de kans op ontploffingen, elektrocutie, etc. Je bent toch een amateur. In het verlengde daarvan: 
• Wat kost deze kans, en kun je de kosten als het mislukt nog terughalen? Denk aan een retourmogelijkheid. Het is niet erg om meerdere modellen schoenen te kopen voor een belangrijke dag (een bruiloft), en op de dag zelf een keuze te maken. In dit geval hadden we -wanneer de CV-ketel nog steeds niet werkte en we deze hadden vervangen- de branderautomaat kunnen doorverkopen. 

Hoe ga jij om met kansen? Durf je ze te grijpen, zelfs als ze onzeker zijn? Heb je er wel eens aan gerekend?