In de vorige blog beschreven we het al: we willen van het gas af en uiteindelijk een energieneutraal huis creëren. Dat vraagt om een plan, dus hierbij!
De huidige situatie.
Toen wij hier kwamen wonen, hadden de bewoners een energierekening van bijna 200 euro per maand. Daarbij stookten ze ook nog een houtkachel, dus daar kwamen nog kosten voor hout bovenop. Nu hebben wij een ander leefpatroon en gezinssituatie, dus de eerste maanden hebben we gemeten wat ons energieverbruik eigenlijk is.
In de huidige situatie geven we gemiddeld ±120 euro per maand uit. We verbruiken naar schatting 3000kWh en 1000m3 gas per jaar. Op dit moment hebben we nog geen zonnepanelen. We hebben nu een combinatie van convectorputten en (eenvoudige) radiatoren, die door middel van een CV-ketel tot maximaal 65 graden verwarmd worden.
Ons plan van aanpak in 7 delen.
Onze primaire meetindicator voor de transitie van ons huis wordt de temperatuur waarmee de CV-ketel het huis verwarmt. Meneer is daartoe geïnspireerd door Lars Boelen, die met een 80-60-40 (en 20) plan laat zien hoe je stap voor stap je huis kunt transformeren naar een huis met een duurzame warmtevoorziening. Kern van het plan is de temperatuur van van het verwarmingscircuit steeds lager afgesteld wordt. Dat is belangrijk, omdat warmtepompen veel efficiënter worden als ze op een lagere temperatuur kunnen werken.
Om die lage temperatuur te bereiken, moeten we 7 stappen doorlopen:
1. Het verwarmingssysteem afstellen.
Verwarmingssystemen zijn vaak hopeloos slecht afgesteld. Op Tweakers staat daar heel veel over geschreven. Inmiddels hebben we ventilatoren geplaatst, en zijn erachter gekomen dat het verwarmingscircuit in ons huis verkeerd om gemonteerd zit. Een installatiemonteur gaat ons helpen dat te veranderen. Daarna kunnen we daar een aantal extra stappen in zetten.
2. Zorgen dat alle kieren in huis dicht zijn.
Kierafdichting zorgt ervoor dat je tot 50% minder energie verbruikt. In nieuwbouwwoningen wordt er daarom veel aandacht aan besteed. In 1994 (het jaar waarin ons huis gebouwd is) was dat niet zo, dus wij moeten nog e.e.a. aanpakken. Dat is een continu proces met kleine stapjes. Inmiddels hebben we al een heel aantal deuren en ramen voorzien van nieuwe kierafdichting, maar tegelijkertijd moeten we nog heel wat plekken af. Belangrijkste aandachtspunt is hier onze garagedeur. Die is nog van metaal. In deze deur zitten zo veel kieren, dat de garage (waar verder geen ramen in zitten) overdag subtiel verlicht wordt…
3. Zorgen voor goede ventilatie.
Wanneer alle kieren dicht zijn, wordt ventilatie belangrijker. Er komt dan immers niet op een andere manier lucht binnen. We hebben op dit moment al centrale afzuiging (ook wel bekend als systeem B), en we willen naar centrale aanvoer en afzuiging (systeem D, tevens bekend als balansventilatie of WTW-ventilatie). Hoe dat precies ingepast gaat worden moeten we nog uitzoeken, maar gezien de constructie van ons huis moet dat haalbaar zijn.
4. Isoleren, isoleren, isoleren.
Deze is vrij bekend bij veel mensen. Gezien de leeftijd van ons huis kunnen we veel maatregelen doorvoeren. Nieuw glas isoleert bijvoorbeeld 4x zo goed als ons huidige glas. Onze vloer kan goedkoop geïsoleerd worden. Afgaande op de huidige metingen zou dat ook 5-6x beter zijn dan nu. Later zal het dak volgen. De wanden gaan we waarschijnlijk niet isoleren, omdat de spouwmuren al geïsoleerd zijn. Die isolatie vervangen levert niet/nauwelijks winst op, en voorzetwanden kosten te veel ruimte.
Inmiddels heeft Meneer onder de vloer al een plastic folie gelegd (zie foto), zodat hij wat gemakkelijker onder de vloer kan werken. Ook zorgt het voor een lagere luchtvochtigheid, wat (subtiel) isoleert. Als test heeft hij al een aantal isolatieplaten opgehangen. Wanneer dat succesvol is, kan hij de hele vloer gaan volplakken.
5. Vergroten van het verwarmingsoppervlak.
Nieuwbouwwoningen worden (vrijwel zonder uitzondering) voorzien van vloerverwarming. Dat heeft een reden: hoe groter het verwarmingsoppervlak, hoe meer warmte het verwarmingssysteem kwijt kan. In combinatie met isolatie (wat ervoor zorgt dat je minder energie nodig hebt om een huis te verwarmen), kun je de temperatuur van het verwarmingssysteem verlagen. En dat is goed voor de efficiency van het systeem.
6. Een warmtepomp plaatsen.
De warmtepomp is de afsluiting van het project. Een warmtepomp is namelijk pas efficiënt wanneer alle randvoorwaarden geïmplementeerd zijn. In theorie kan het eerder (door een hybride opstelling), maar vooralsnog slaan we die fase over.
7. 32 zonnepanelen.
Gelukkig is het makkelijker om zelf elektriciteit op te wekken. Dat gaan we dan ook doen. Net voor de jaarwisseling hebben we een contract getekend voor 32 zonnepanelen, die half maart gelegd gaan worden.
We leggen genoeg zonnepanelen neer zodat we ook een elektrische auto en de warmtepomp van zelf opgewekte stroom kunnen voorzien. Maar ook omdat het dak genoeg ruimte biedt voor zonnepanelen. De prijs van zonnestroom is zo laag, dat we (met de huidige prijzen) 100% marge maken op de elektriciteit die wij opwekken. Een vorm van passief inkomen dus.
Wat kost dat?
Alhoewel je het verschrikkelijk duur kunt maken, en ook goedkoop kunt houden. Isoleren en kieren afdichten hoeft niet altijd veel geld te kosten. Ventilatie verbeteren en een warmtepomp installeren zal een significante hoeveelheid geld kosten. We proberen de kosten te drukken door zo veel mogelijk zelf te doen.
Een deel van de kosten zullen we maken als we het huis aanpassen, en worden daaraan toegerekend. We willen de benedenverdieping sowieso al een keer een opknapbeurt geven, en dat is ook het logische moment om vloerverwarming te installeren.
Grof gezegd houden we nu rekening met de volgende kosten voor de transitie zelf:
– glas vervangen – €4000-5000
– garagedeur – €2500-3000 euro
– ventilatie – €3000-4000
– warmtepomp – €5000-6000
– isolatie – €1000-€2000
– zonnepanelen – €11500 (deze is al bekend)
– overige kosten – €5000
De totale kosten van deze transitie zullen rond de €35.000 euro uitkomen. Dit is nog exclusief een elektrische auto, die we kopen zodra de huidige auto vervangen moet worden.
Wat levert het op?
Als het goed gaat, kunnen we daarmee zowel onze energiekosten (±€1500 per jaar) als onze brandstofkosten voor de auto (±€1600 per jaar) mee opvangen. Daarmee is deze transitie in ongeveer 12,5 jaar terugverdiend. Natuurlijk verschilt het per onderdeel hoe snel de terugverdientijd is. Uiteindelijk is echter elk onderdeel belangrijk.
Gelukkig levert het niet alleen een lagere energierekening op. Qua comfort gaan we er ook op vooruit, en het klimaat wordt er ook niet slechter van.
Tot slot
We zijn benieuwd naar jullie feedback en input om dit plan nog beter te maken. Heb je een geniaal product of inzicht? Laat het ons weten. En deel vooral jouw eigen transitieplan ter inspiratie!
Wij zijn een aantal jaren geleden van een ‘jaren dertig’ woning verhuisd naar een vrijstaande moderne woning met energielabel A. Wij hebben in het hele huis vloerverwarming en alles is optimaal geïsoleerd.
Dat is prettig voor onze energierekening. Toch merken wij dat we ons gezonder en beter voelden in onze voormalige, ruim kierende ‘doorwaaiwoning’. Ondanks de altijd openstaande ventilatieroosters en het uitgekiende luchtverversingssysteem is de luchtkwaliteit niet geweldig. Misschien een aandachtspunt bij het isolatieplan.
Zeker waar! Één van de dingen die we inmiddels ook gekocht hebben zijn sensoren die de luchtkwaliteit meten. 🙂 Hopelijk hebben we daarmee voldoende inzicht om eventuele problemen tegen te gaan.
Goed bezig met al die duurzame maatregelen! Met name isoleren levert inderdaad veel op!
Als tip kan ik je nog het leggen van infrarood vloerverwarming aanbevelen. Als je toch overweegt om vloerverwarming aan te leggen is dit een goedkoop alternatief. Je hebt dan geen dure warmtepomp nodig.
Goede tip! Zeker voor de ruimtes op de 1e en 2e verdieping kan dat een optie zijn. Weet je of er ook infrarood panelen zijn voor natte ruimtes, zoals de badkamer?
Je hebt volgens mij ook panelen die voor een badkamer geschikt zijn. Overigens had ik het over infrarood vloerverwarming (en niet over panelen). Heb ze zelf in een verhuurd huis neergelegd. Tot nog toe goede ervaringen mee!
Ik denk dat je sommige dingen financieel vrij optimistisch inschat. Hoe ga je om met het afbouwen van het salderen? Dat hakt er behoorlijk in, als het huidige voorstel van 10% afbouw per jaar definitief wordt.
Je schrijft ook dat je veel marge pakt op opgewekte stroom via zonnepanelen. Neem je daarin ook afschrijving mee? Panelen gaan erg lang mee, maar b.v. de inverter of eventuele optimizers hebben niet het eeuwige leven en zullen op den duur vervangen moeten worden.
De afbouw van salderen is de reden dat we de zonnepanelen naar voren hebben gehaald. Voordat het salderen is afgebouwd, heeft de installatie zich terugbetaald. We gaan wel ons huis zodanig ‘slim’ maken dat zo veel energie als mogelijk door onszelf gebruikt wordt.
De afschrijving is de enige kostenpost die we met zonnepanelen hebben. ? En ja, die is uiteraard meegerekend. Ik reken met 11ct, dat is wel vrij hoog. Dus wellicht wordt het in de toekomst minder.
Wat er nog niet bij staat, en wat we eventueel in de toekomst wel gaan doen, is het kopen van een thuisbatterij. Maar het is nog te vroeg om daar een uitspraak over te doen.
Fijn he die informatie van Lars Boelen. Ik woon in een huurhuis en ben bezig alles dicht te maken wat dicht gemaakt kan. Scheelt al zoveel. Ook heb ik de kruipruimte laten isoleren. Zonnepanelen mogen hier niet(weet u wel wat dat kost mevrouwtje en ze moeten ook weer weg als u verhuisd) dus heb ik die op iemand anders dak liggen.
Voor jullie normale radiatatoren boven vroeg ik mij af of het installeren van ventilatoren in de normale verwarmingsunit helpt. Bijvoorbeeld https://www.speedcomfort.nl/
Er zijn ook talloze andere merken met hetzelfde principe dat de lucht langs de verwarming wordt geleid wat dan tot een energiebespraring zou moeten leiden.
Werkt dit in de praktijk en hoe denken jullie hierover?
Onze radiatoren zijn (helaas) te dun daarvoor. 🙂 Ik heb het beneden wel toegepast, dat werkt goed! Ik denk dat de capaciteit van onze verwarming zeker 2x zo hoog is als daarvoor. Dat is fijn, want dat scheelt inderdaad energie.